Nhu cầu và mong ước về một căn nhà tiện nghi có lẽ đã luôn tồn tại trong lịch sử văn minh loài người. Nhà thông minh là một ví dụ điển hình của việc công nghệ đã bắt kịp với ý tưởng sẵn có của con người, và giờ đây công nghệ ấy lại đi trước trong việc kiến tạo ra những tiện nghi mới mẻ, biến trí tưởng tượng của con người thành hiện thực. Bài viết này sẽ điểm qua những cột mốc đáng nhớ trong lịch sử phát triển của nhà thông minh và hệ thống tự động hóa nhà ở.
Tiền đề cho hệ thống tự động nhà cửa/ nhà thông minh chính là thiết bị điều khiển từ xa không dây, được giới thiệu vào năm 1898 bởi Nikola Tesla, khi đó ông đã điều khiển mô hình thu nhỏ của một chiếc thuyền bằng cách gửi đi sóng radio qua điều khiển từ xa.
Thế kỷ 20 bắt đầu với sự phát triển bùng nổ của các thiết bị gia dụng, ví dụ như máy hút bụi chạy bằng động cơ ra đời nằm 1901 và máy hút bụi chạy bằng điện xuất hiện năm 1907. Hai thập kỷ tiếp theo là một cuộc cách mạng thiết bị gia dụng sự xuất hiện của tủ lạnh, máy sấy quần áo, máy giặt, bàn là và máy nướng bánh mì. Tuy nhiên, trong thời kì này, các thiết bị kể trên có giá thành rất đắt và là những món hàng xa xỉ chỉ những gia đình giàu có mới mua được.
Đến những năm 1930, ý tưởng về tự động hóa nhà ở được khơi gợi lên, nhưng phải đến năm 1966, hệ thống tự động hóa căn nhà đầu tiên mang tiên EchoIV mới được phát triển bởi Jim Sutherland. Hệ thống này giúp chủ nhà lên danh sách mua hàng, điều chỉnh nhiệt độ các phòng, bật và tắt các thiết bị gia dụng. Nhưng đáng tiếc là hệ thống này chưa bao giờ được bán ra thị trường.
Năm 1969, bếp máy tính Honeywell ra đời. Chức năng của sản phẩm này là tạo ra các công thức món ăn, nhưng chiếc bếp này đã không đạt được thành công về thương mại do giá thành quá đắt đỏ.
Bước ngoặt lớn đầu tiên đã xảy ra vào năm 1971 khi bộ vi xử lý ra đời, khiến cho giá các thiết bị điện tử giảm mạnh. Điều này cũng đồng nghĩa với việc mọi người có khả năng được tiếp cận với công nghệ dễ dàng hơn. Nhờ có bước phát triển thần kì ấy, khái niệm “nhà thông minh” lần đầu tiên được đưa ra vào năm 1984 bởi Hội Liên Hiệp Xây dựng Hoa Kỳ.
Trong suốt thập niên 90, công nghệ dành cho người cao tuổi đã là một chủ đề được tập trung nghiên cứu, trong đó người ta cố gắng kết hợp giữa kỹ thuật hiện đại và khoa học về tuổi già để tạo ra các công nghệ phục vụ cho người cao tuổi. Chính sự tập trung nghiên cứu này cũng đóng góp vào việc phát triển các tiện nghi gia đình, thiết bị gia dụng, điện tử điện lạnh. Trong khoảng thời gian này, nhu cầu kết nối các thiết bị gia dụng cũng bắt đầu xuất hiện. Năm 1993, mạng lưới kết nối các thiết bị tại nhà không dây đầu tiên được xây dựng bởi Fujieda.
Đến cuối thế kỷ 20, thuật ngữ Domotics được sáng tạo và sử dụng để miêu tả việc các sản phẩm đồ gia dụng được kết hợp với máy tính và robot, tạo thành một hệ thống và phối hợp để quản lý các công việc trong gia đình. Năm 1998, Ngôi nhà Thiên niên kỷ (Interger milllennium house) được mở cửa trưng bày. Căn nhà mẫu này minh họa cho việc một căn nhà có thể được tích hợp công nghệ như thế nào, với các hệ thống sưởi ấm, quản lý đất trồng vườn, các thiết bị an ninh, chiếu sáng và cửa đều được điều khiển tự động.
Mười năm sau, khi mạng Internet phát triển mạnh mẽ và trở nên phổ biến, người ta bắt đầu đi vào nghiên cứu để tìm ra cách kết nối hệ thống điều khiển tự động hóa căn nhà với mạng Internet. Hiroshi Kanma và các đồng sự đã đề xuất việc hệ thống được điều khiển thông qua bluetooth vào năm 2003. Năm 2006, hệ thống mạng lưới phức hợp các sản phẩm gia dụng được giới thiệu. Mạng lưới này sử dụng bluetooth hoặc mạng điện thoại để gửi dữ liệu cho nhà cung cấp và truyền dẫn trở về căn nhà của người sử dụng. Bằng cách thức này, người dùng có thể điều khiển các thiết bị trong nhà kể cả khi ở bên ngoài.
Khi các thiết bị công nghệ dần có giá thành rẻ hơn, chúng cũng được tích hợp nhiều hơn vào căn nhà của chúng ta. Cùng với sự phổ biến ấy, ngày càng có nhiều công ty đầu tư vào việc nghiên cứu nâng cấp và phát triển các công nghệ này để chúng hoạt động hiệu quả hơn và có giá thành rẻ hơn nữa.
Hiện nay, công nghệ tự động hóa nhà ở xuất hiện ở hầu khắp mọi nơi, và chúng ta thậm chí đôi khi còn chẳng nhận ra. Giờ đây, rất nhiều người trong chúng ta đã có thể điều khiển ti vi, hệ thống sưởi, chuông báo động, đèn chiếu sáng, cửa ra vào từ điện thoại thông minh và các bộ điều khiển. Với sự phát triển như vũ bão này, có thể nói, những bước tiến hay thay đổi trong công nghệ nhà thông minh trong tương lai sẽ không còn có bất kỳ giới hạn nào ngoài chính trí tưởng tượng của con người.
